New York

February 23, 2013

By Revekka Papadopoulou

Συναυλία – αφιέρωμα του ΚΕΠ στο Νίκο Χυλούρη

«Απόψε είναι μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή βραδιά, μια βραδιά αφιερωμένη στον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη, του οποίου τα τραγούδια, όχι μόνο άγγιξαν τη γενιά του, αλλά και τη δική μου και είμαι σίγουρη ότι θα συνεχίσουν να αγγίζουν και τις επόμενες γενιές», είπε η αντιπρόεδρος του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού, Ελένη Δρίβα, καλωσορίζοντας τους χίλιους και πλέον ομογενείς που κατέκλυσαν το αμφιθέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών «Φρανκ Σινάτρα» στην Αστόρια, το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου, για το τιμητικό αφιέρωμα στη μνήμη μιας από τις σημαντικότερες μορφές της παραδοσιακής και έντεχνης Ελληνικής μουσικής. 

 

Συμπληρώθηκαν 33 χρόνια από την ημέρα που σίγησε για πάντα η φωνή του Αρχαγγέλου της Κρήτης, και ήρθε, στη μοναδική αυτή για τα πολιτιστικά δρώμενα της Ομογένειας μουσική παράσταση, η φωνή ενός νέου ταλαντούχου τραγουδοποιού, του Πάνου Μπούσαλη, να ταξιδέψει με την αισθαντική χροιά της, μελωδικά, τους θεατές στην κληρονομιά που μας άφησε ο αλησμόνητος Νίκος Ξυλούρης.

«Στον ουρανό χορεύουνε στον Άδη κάνουν γάμο και βγήκαν και καλούσανε όλους τους πικραμένους. Χριστέ να με καλούσανε και με.....», ακούστηκε να τραγουδά ο Νίκος Ξυλούρης, μέσα από μια παλιά εκπομπή της Ελληνικής Τηλεόρασης, χαρακτηριστικά αποσπάσματα της οποίας άνοιξαν την εκδήλωση του ΚΕΠ και οι θεατές ξέσπασαν σε ενθουσιώδη χειροκροτήματα.

Η συγκίνηση κορυφώθηκε όταν ο κ. Ηρακλής Κρεμμύδας, ο νέος πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού και η κ. Δρίβα κάλεσαν την αγαπημένη σύντροφο του Νίκου Ξυλούρη, Ουρανία, να παραλάβει την τιμητική πλακέτα στην οποία ήταν χαραγμένοι οι στίχοι του Κ.Χ.Μύρη από το έργο «Ηταν ο τόπος μου» (1944):

«Ήταν ο τόπος μου βράχος και χώματα, ήλιος και μαύρο κρασί. Όργωνα θέριζα και με
τον Όμηρο σε τραγουδούσα, λαέ μου.

Ήταν ο τόπος μου σαν το χαμόγελο, όνειρο καθημερνό. Κάποιος τον πούλησε, κάποιος τον ρήμαξε σαν δανεισμένη πραμάτεια».

«Νίκο, ακόμα τραγουδάμε μαζί σου “Πότε θα κάνει ξαστεριά”», πρόσθεσαν οι υπεύθυνοι του ΚΕΠ. 

 

«Είναι ωραίο πράγμα να φεύγεις και να ξέρεις ότι παίρνεις μαζί σου την αγάπη του κόσμου», είπε η κ. Ουρανία Ξυλούρη, με εμφανή τη συγκίνηση στο πρόσωπό της από τις εκδηλώσεις αγάπης των ομογενών.

«Έζησα τη Νέα Υόρκη σε δύσκολες στιγμές, αλλά η αγάπη του κόσμου ήταν παντού και απάλαινε τον πόνο. Είμαι γεμάτη αναμνήσεις και συγκίνηση. Αυτόν τον ξεσηκωμό του κόσμου δεν ξέρω αν τον έχουν νιώσει και άλλοι», σημείωσε, μιλώντας για την περίοδο 1979 – 80, όταν ο Νίκος Ξυλούρης, έδινε γενναία μάχη για τη ζωή του στο Μεμόριαλ της Νέας Υόρκης.

«Οταν ήρθαμε εδώ ήμασταν γεμάτοι απελπισία, γεμάτοι στενοχώρια, αλλά η αγάπη σας και η συμπαράστασή σας μας έδινε δύναμη», τόνισε η κ. Ουρανία Ξυλούρη και πρόσθεσε «ο Νίκος ήταν άνθρωπος γνήσιος, αγαπημένος, σωστός και δεν παραπονέθηκε ποτέ. Και η αγάπη η δική σας τον κρατούσε και του έδινε δύναμη».

«Είναι η χαρά μου απερίγραπτη και η τιμή και η ευθύνη να τραγουδάω Νίκο Ξυλούρη, τον μεγάλο Ελληνα μελωδό, τον άνθρωπο που με το έργο του, με τη φωνή του, με τη στάση ζωής του τίμησε τον πολιτισμό μας και τον ανθρώπινο αγώνα», είπε στο ξεκίνημα του μουσικού αυτού ταξιδιού ο Πάνος Μπούσαλης. «Είναι διπλή η χαρά μου», πρόσθεσε, «που τραγουδάω στη Νέα Υόρκη, μπροστά σε τόσες ελληνικές ψυχές και επίσης μπροστά στην σύντροφο του Νίκου Ξυλούρη, την κ. Ουρανία, την οποία αγαπώ πάρα πολύ».

Μπορεί ο ίδιος να μην είχε την τύχη να γνωρίσει ποτέ τον Νίκο Ξυλούρη, καθώς δεν είχε γιορτάσει ακόμα ούτε τα πρώτα του γενέθλια όταν ο «Αρχάγγελος της Κρήτης» κινούσε στις 8 Φεβρουαρίου 1980 για το τελευταίο του ταξίδι, μπολιάστηκε όμως από παιδί με τα ακούσματα του και λάτρεψε τη μουσική παράδοση της Κρήτης.

«Αγαπώ πάρα πολύ την κρητική μουσική και αυτό το οφείλω στο Νίκο Ξυλούρη», είπε, «γιατί αυτός πάντρεψε τη λαϊκή παράδοση με το έντεχνο τραγούδι και καθιέρωσε το κρητικό τραγούδι στη συνείδηση όλης της Ελλάδας. Ηταν τρομερή η επίδραση που είχε ο Νίκος Ξυλούρης στο να ακουστεί πέρα από την Κρήτη το κρητικό τραγούδι».

Μέσα στα θερμά και ενθουσιώδη χειροκροτήματα των θεατών ο νεαρός Λάκωνας τραγουδοποιός χαρακτήρισε τη συμμετοχή του στο αφιέρωμα ως «εμπειρία ζωής». «Γι’ αυτή τη συναυλία ζούσαμε κι αναπνέαμε τον τελευταίο καιρό», ανέφερε ο κ. Μπούσαλης και εξέφρασε το θαυμασμό του για τα ελληνόπουλα της Ομογένειας, τα παιδιά της ορχήστρας και της χορωδίας και τους ανθρώπους του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού, με τους οποίους δούλευε καθημερινά για σχεδόν ένα μήνα για την προετοιμασία της συναυλίας αυτής.

Στη διάρκειά της, ερμήνευσε μοναδικά με τη συνοδεία και της κιθάρας του, ορισμένα από τα πάμπολλα τραγούδια που ανεξίτηλα έχουν σημαδευτεί από τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη, ανάμεσά τους ριζίτικα της Κρήτης και δημιουργήματα των κορυφαίων Ελλήνων μουσικοσυνθετών, Σταύρου Ξαρχάκου, Γιάννη Μαρκόπουλου, Χρήστου Λεοντή και Λίνου Κόκοτου, σε στίχους σημαντικών στιχουργών και ποιητών μας, αλλά και συνθέσεις του ίδιου του Ανωγειανού λυράρη.

Ο κόσμος σιγοτραγούδησε μαζί του τα αγαπημένα «Εβαλε ο Θεός σημάδι», «Γυρνάν αμίλητα παιδιά», «Ητανε μια φορά», «Κόκκινη κλωστή δεμένη», «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», «Παλικαρού – Παλικαρού», «Μητέρα μεγαλόψυχη», «Πότε θα κάνει ξαστεριά», «Ηταν ο τόπος μου», «Ο Θούριος», «Κόσμε χρυσέ» και τόσα άλλα, ξεσπώντας κάθε τόσο σε χειροκροτήματα ενθουσιασμού.

Η Αρετή Γιοβάνου στο πιάνο, ο Γιώργος Κοκωνάς στο λαούτο, ο Γιώργος Μανιάτης στα ντραμς, ο Κώστας Ψαρρός στο μπουζούκι, ο Αντώνης Σηφάκης στη λύρα και ο Νικήτας Ταμπάκης στη βιόλα συνόδευσαν τον Πάνο Μπούσαλη στη σκηνή της Σχολής Καλών Τεχνών «Φρανκ Σινάτρα», μαζί με τους Δημήτρη Μπονάρο, Γιώργο Παπαποστόλου, Χριστίνα Σιαπκάρα, Αλεξάνδρα Σκένδρου, Φύτο Στρατή, Ελενα Τουμαρά και Τίνα Γιωτοπούλου που αποτελούσαν το Φωνητικό Σύνολο του ΚΕΠ.

Τη συναυλία παρακολούθησε μεταξύ άλλων και ο Πρόξενος της Ελλάδος στη Νέα Υόρκη, Ευάγγελος Κυριακόπουλος, ενώ μήνυμα απέστειλε ο συνθέτης Λίνος Κόκοτος.

Την ικανοποίησή του για την ανταπόκριση του κόσμου εξέφρασε ο νέος πρόεδρος του ΚΕΠ, Ηρακλής Κρεμμύδας, τονίζοντας πως αυτή η μαζική συμμετοχή μας υπενθυμίζει ότι «το μοναδικό αντίδοτο σε κρίσιμους καιρούς είναι ο πολιτισμός μας», που αποτελεί, όπως είπε, «πηγή δύναμης και έμπνευσης για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας.»

Να σημειώσουμε τέλος ότι τον κ. Κρεμμύδα στο νέο Δ.Σ. του ΚΕΠ πλαισιώνον οι Ελένη Δρίβα (αντιπρόεδρος), Ελευθερία Τουρτούλη (γραμματέας) και Ανίτα Βόζου - Τουμαρά (ταμίας).